Τι μας άφησε το 2013

Το 2013 πλησιάζει στο τέλος του - ιδανική ευκαιρία για λίστες με τα καλύτερα της χρονιάς. Αφού τελείωσε και η #blogovision και μιας και τον ψυχαναγκασμό μας με λίστες για τις ταινίες και τις ερμηνείες της χρονιάς θα τον βγάλουμε στα #blogoscars, τώρα, και για τις τελευταίες 10 ημέρες του χρόνου, θα ανατρέχουμε εδώ αλλά και στο page του "meant to be artists" στο facebook στις δέκα κινηματογραφικές στιγμές που σημάδεψαν τη χρονιά που φεύγει (βάση του ελληνικού κυκλώματος διανομής ταινιών / φεστιβάλ). Σε τυχαία σειρά:

H τελευταία φορά - Laurence anyways, του Xavier Dolan

Το επικό φιλμ του Xavier Dolan είναι γεμάτο σκηνές άξιες αναφοράς, που θα μπορούσαν να σταθούν μόνες τους ως ξέχωρα έργα τέχνης. Είναι όμως και αυτή η μία, η γαμημένη σκηνή, λίγο πριν το φινάλε, όπου η Fred και ο Laurence συναντιούνται σε ένα εστιατόριο μετά από καιρό. Τα προβλήματα της σχέσης τους είναι ακόμα εμφανή και ματώνουν. Πριν παραγγείλουν, η Fred λέει στον Laurence ότι θα πάει να πλύνει τα χέρια της. Προφανής δικαιολογία, ήθελε απλώς να ξεφύγει από τη συζήτηση με τα ατέρμονα κατηγορώ. Όσο η Fred είναι στο μπάνιο, ο Laurence φεύγει σιωπηλά χωρίς να κοιτάζει πίσω του. Ούτε η Fred όμως γύρισε πίσω. Αυτή τη φορά ήρθε η λύτρωση και για τους δύο. 

Ο Dolan δημιουργεί μια εικαστικά πανέμορφη και συναισθηματικά έντονα φορτισμένη σκηνή, ιδανική κορύφωση για το ταραγμένο love story της Fred και του Laurence, με μια Suzanne Clement να κλέβει την παράσταση με την βαθιά συγκινητική, ανθρώπινη και ρεαλιστική ερμηνεία της. Μέρος της σκηνής μπορείς να δεις εδώ.

To ατύχημα - Gravity, του Alfonso Cuaron

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το "Gravity", το magnum opus του Alfonso Cuaron, είναι μία από τις πιο συναρπαστικές κινηματογραφικές εμπειρίες στην ιστορία της έβδομης τέχνης. Χωρίς υπερβολή. Ο Cuaron και όλο το επιτελείο του κάνουν μαγικά και δεν μπορείς παρά να θαυμάσεις τον τρόπο με τον οποίο στήνουν την κάθε σκηνή, τον τρόπο με τον οποίο σε ρουφάει η οθόνη μέσα της. Οι παλάμες σου ιδρώνουν, οι παλμοί σου ανεβαίνουν, η αναπνοή γίνεται όλο και πιο δύσκολη, νιώθεις σα να είσαι και εσύ χαμένος στο διάστημα. Κλειστοφοβία. Έχεις άπειρο ελεύθερο χώρο τριγύρω σου, αλλά έξω από τη στολή σου είσαι νεκρός. Ταυτόχρονα όμως έχεις την ομορφότερη θέα του κόσμου. Τόσο τρομακτικό, όσο και επιβλητικό.

Υπάρχει βέβαια μια σκηνή μέσα στο μεγαλούργημα του Cuaron που έχει ήδη γράψει κινηματογραφική ιστορία. Δεν είναι άλλη από το εκτελεσμένο στην εντέλεια μονόπλανο της σκηνής του ατυχήματος, που ολοκληρώνεται με την Sandra Bullock (στην ερμηνεία της ζωής της) να χάνεται στην άβυσσο του διαστήματος. Ανατριχίλα.

O καυγάς - Before Midnight, του Richard Linklater

O ίδιος ο Linklater την ονόμασε "πιο απαιτητική σκηνή που έχει γράψει". Λογικό, καθώς είναι και η πιο καθοριστική σκηνή στην πορεία ολόκληρης της τριλογίας "Before Sunrise/Sunset/Midnight", που είναι και το πλέον εξέχον έργο της φιλμογραφίας του καθώς και ένα από τα πιο σπουδαία ρομάντζα στην κινηματογραφική ιστορία. 

Λίγο πριν το τέλος του "Before Midnight", η Celine και ο Jesse βρίσκονται σε ένα ξενοδοχείο κάπου στη Μεσσηνία, 18 ολόκληρα χρόνια μετά την πρώτη τους συνάντηση σε ένα τρένο με προορισμό τη Βιέννη. Ετοιμάζονται να κάνουν σεξ αλλά καταλήγουν να βγάζουν από μέσα τους καλά κρυμμένα προβλήματα χρόνων. Ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι. Ο Jesse θέλει να τελειώσει ο καυγάς όσο πιο σύντομα γίνεται, όχι μόνο επειδή θέλει να κάνουνε σεξ αλλά και επειδή δεν θέλει να χαλάνε τις καρδιές τους με "μικροζητήματα". Η Celine πάλι θέλει να τα λύσει όλα και όχι να τα "κρύψει κάτω από το χαλάκι, όπως συνηθίζουν οι Αμερικάνοι". Θέλει να νιώσει ότι ο Jesse αντιλαμβάνεται και αναγνωρίζει τον ιδρώτα που έχει ρίξει και τις υποχωρήσεις που έχει κάνει για να κάνει αυτή τη σχέση να λειτουργήσει. Ακούγονται πολλές ενοχλητικές αλήθειες σε αυτή τη σκηνή, αλλά αυτή η ωμή της ρεαλιστικότητα είναι που την κάνει τόσο αξιομνημόνευτη. Όπως λέει και ο Linklater, σε αυτή τη φάση της σχέσης, όταν έχεις περάσει τόσα χρόνια μαζί με κάποιον, ξέρεις πολύ καλά τα κουμπιά του, πως να τον κουμαντάρεις και πως να αμυνθείς. Μια στις τόσες, αποκαλύπτεις όλα τα προβλήματα που σε απασχολούν και "αναπροσαρμόζεις" τη σχέση σας. Και αυτό είναι σημάδι ότι ακόμα προσπαθείς. Ακόμα νοιάζεσαι. Όσο σκληρά και επιπόλαια λόγια και αν πει ο ένας στον άλλον. 

It's showtime -  The Place Beyond the Pines, του Derek Cianfrance

Το υπερφιλόδοξο και πολυσυζητημένο "The Place Beyond the Pines" του Derek Cianfrance μπορεί ως σύνολο να μην στάθηκε στο ύψος των υψηλών προσδοκιών και του hype αλλά δύσκολα μπορεί να αρνηθεί κανείς ότι το πρώτο του κεφάλαιο ήταν ένα μικρό διαμάντι. O Cianfrance και ο Gosling χτίζουν μαζί έναν χαρακτήρα που είναι αδύνατο να πάρεις τα μάτια σου από πάνω του: το "κακό" παιδί με την ευαίσθητη ψυχή, ο badass μοτοσικλετιστής με τα φαρδιά t-shirt και τα ξανθά από τη ντεκαπάζ μαλλιά.

Μια από τις πιο εντυπωσιακές στιγμές στη σύντομη ιστορία του Luke είναι η πρώτη μας γνωριμία με τον χαρακτήρα, στο αλά Dardenne εισαγωγικό μονόπλανο της ταινίας, όπου τον ακολουθούμε, να περπατάει με την πλάτη γυρισμένη στην κάμερα προς το χώρο που εκτελεί τα επικίνδυνα stunt του. Δεν χρειάζεται να δούμε το πρόσωπο του ή να ακούσουμε την φωνή του για να μάθουμε όλα όσα πρέπει να ξέρουμε για αυτόν τον χαρακτήρα. Έχουμε το γυμνασμένο, γεμάτο μελάνι σώμα του, την άνεση με την οποία παίζει με το μαχαίρι του, το κουλ δερμάτινο τζάκετ του, το γεμάτο αυτοπεποίθηση περπάτημα του, τον τρόπο με τον οποίο καβαλάει και οδηγεί την μηχανή του. Άνετα η πιο στιλάτη και υπόκωφα δυναμική εναρκτήρια σκηνή της φετινής κινηματογραφικής σεζόν.

Οι βούβαλοι - Beasts of the Southern Wild, του Benh Zeitlin

To πανέμορφο, λυρικό φιλμ του πρωτοεμφανιζόμενου Benh Zeitlin, ξεκίνησε τη θριαμβευτική του πορεία τον Ιανουάριο του 2012 με την πρεμιέρα του στο Φεστιβάλ του Sundance για να φτάσει να διεκδικεί τέσσερα Όσκαρ ένα χρόνο αργότερα, τον Ιανουάριο του 2013, οπότε και βρήκε διανομή στην Ελλάδα.

Στο αποκορύφωμα της συναισθηματικής ιστορίας της Hushpuppy, αφού επιστρέψει από το ταξίδι προς αναζήτηση της μητέρας της και λίγο πριν πει το τελευταίο της αντίο στον πατέρα της ("-Everybody's daddy dies. -Not my daddy."), τα βάζει με τα μυθικά πλάσματα του νότου, τα προϊστορικά βουβάλια που ελευθερώθηκαν από τους πάγους και απειλούν την ισορροπία του Bathtub. Ατρόμητη και πεισματάρα, γυρνάει, με τις παλάμες σφιχτές και αποφασισμένο βλέμμα αντιμετωπίζοντας τα πρόσωπο με πρόσωπο. Αυτά υποκλίνονται μπροστά της. "You're my friend, kind of. I gotta take care of mine." Σκέτο ποίημα. 

"I Dreamed a Dream" - Les Miserables, του Tom Hooper

Δεν θα συγχωρέσω ποτέ στον εαυτό μου που πέρασα με θράσος έξω από το Queen's Theatre στο Λονδίνο και δεν είδα το Les Miserables. Ίσως υποσυνείδητα να έπαιξε κάποιο ρόλο η κινηματογραφική του μεταφορά που άφησε μερικά τραύματα, όπως τα τραγούδια που εκτέλεσε ο Ράσελ Κρόου. 

Πιο βαθύ τραύμα νομίζω άφησε η Αν Χάθαγουεϊ, όταν ως Φαντίν ερμήνευσε το "I Dreamed A Dream" - ένα από τα κομμάτια ορόσημα του μιούζικαλ που οι περισσότεροι γνώρισαν από εδώ. Μετά από την ταπείνωση που δέχτηκε, εξαθλιωμένη, βρώμικη και κακοκουρεμένη, δίνει το ρεσιτάλ που της χάρισε το Όσκαρ και έκανε όλους μας να ανατριχιάσουμε, μένοντας άναυδοι με τη μεταμόρφωση του κοριτσιού που ξεκίνησε την καριέρα του ως μαθητευόμενη πριγκίπισσα δίπλα στην Τζούλι Άντριους. Λέει το πώς είχε όνειρα παλιότερα και η ζωή της τα πήρε και γνώρισε αυτόν τον αλήτη και την άφησε μόνη της με το παιδί που δεν μπορεί να μεγαλώσει και κλάμα, όχι αστεία, μέχρι που φτάνει στην κορύφωση του "...but there are dreams that cannot beeeeee" και πνιγόμαστε με το ποπ κορν απ'το λυγμό. Κλαπ κλαπ κλαπ κλαπ.

O μονόλογος - Frances Ha, του Noah Baumbach

Για την Frances Ha τα είπαμε όλα εδώ. Η ταινία - ωδή στη γενιά των 25+ έχει πολλές αστείες/ weird/ γλυκούλες σκηνές αλλά αυτή στην οποία δίνουμε τα ρέστα μας είναι ο μονόλογος της Φράνσις στον οποίο λέει για το τι θέλει από μια σχέση, σαν μια μικρογραφία της ζωής της.

"Είναι αυτό το πράγμα όταν είσαι με κάποιον και τον αγαπάς και το ξέρει και σε αγαπάει και το ξέρεις.. αλλά είσαι σε ένα πάρτι.. και οι δύο μιλάτε σε άλλους και γελάτε και λάμπετε.. και κοιτάς στο δωμάτιο και διασταυρώνονται τα βλέμματά σας.. αλλά - αλλά όχι επειδή είσαι κτητικός ή είναι σεξουαλικό.. αλλά επειδή είναι ο άνθρωπός σου σ'αυτή τη ζωή. Και είναι αστείο και λυπηρό γιατί αυτή η ζωή θα τελειώσει και είναι αυτός ο μυστικός κόσμος που υπάρχει εκεί στον κόσμο, απαρατήρητος, που κανείς δεν ξέρει γι'αυτόν. Είναι κάπως σαν αυτό που λένε ότι άλλες διαστάσεις υπάρχουν γύρω μας αλλά κανείς δεν έχει τη δυνατότητα να τις συλλάβει. Αυτό - αυτό είναι που θέλω από μια σχέση. Ή απλά από τη ζωή, νομίζω."

Αφοπλιστικά απλός και ειλικρινής, αλλά και σοκαριστικά οικείος, ο μονόλογος είναι από τις καλύτερες σκηνές τις χρονιάς.

Quaalude overdose - The Wolf of Wall Street, του Martin Scorsese

Μπορεί η τελευταία ταινία του Martin Scorsese να είναι late entry στη φετινή σεζόν, αλλά, ω θεοί, ήταν τόσο διασκεδαστική! Στα 71 του χρόνια, ο γερόλυκος Scorsese αποδεικνύει περίτρανα ότι το ταλέντο χρόνια δεν κοιτά και ότι το love story του με τον Leonardo DiCaprio είναι a match made in heaven. 

Τώρα που είπα Leonardo DiCaprio, πόσο ΣΠΟΥΔΑΙΟΣ ηθοποιός είναι ρε παιδιά ο Leonardo DiCaprio! Στο "The Wolf of Wall Street" δίνει ρεσιτάλ, ξεπερνάει τον εαυτό του, δεν φοβάται να εκτεθεί, αυτοσχεδιάζει και είναι και αυτή η σκηνή που παθαίνει overdose από τα αρχαία, πλέον καταργημένα ναρκωτικά που του έδωσε ο άλλος ο θεούλης, ο Jonah Hill, στην οποία χρησιμοποιεί στο έπακρο κάθε ίντσα του σώματός του και βγάζει ένα αποτέλεσμα τόσο εκρηκτικό, τόσο τέλειο που σου έρχεται να σηκωθείς όρθιος και να χτυπήσεις παλαμάκια μέσα στην αίθουσα. Μπουσουλάει με λύσσα στο πάτωμα, κουτρουβαλάει σκάλες, οδηγεί "like a boss" μέχρι την έπαυλη του όπου προσπαθεί να σταματήσει τον εξίσου μαστουρωμένο Jonah Hill από το να πει τίποτα αποκαλυπτικό στο τηλέφωνο και έπειτα τον σώζει από βέβαιο θάνατο όταν πνίγεται από μια μπουκιά ζαμπόν. Ήταν δεκαπέντε σειρές στο σενάριο και κατέληξε 7 λεπτά κινηματογραφικού χρόνου. Άνετα η πιο ξεδιάντροπα απολαυστική, εξωφρενικά αστεία κινηματογραφική στιγμή του 2013.

Στην καφετέρια - Blue is the Warmest Color, του Abdellatif Kechiche

Καμία ταινία δεν κατάφερε φέτος να συγκεντρώσει τόσο πολύ hype γύρω από το όνομά της και να δημιουργήσει μεγαλύτερο σάλο από το "Blue is the Warmest Color". Λίγο ο Χρυσός Φοίνικας, λίγο οι άφθονες ερωτικές σκηνές μεταξύ των δύο ηρωίδων, λίγο το αποκαλυπτικό breakthrough της Adele Exarchopoulos, λίγο η συναισθηματική ωμότητα της ταινίας, το "Blue is the Warmest Color", όσο υπερβολικά μεγάλο σε διάρκεια και κουραστικό και αν ήταν σε σημεία υπήρξε ένα από τα πιο σπουδαία κινηματογραφικά έργα της χρονιάς. Όσα στραβά και αν είχε μπορείς να τα παραβλέψεις για την απόλυτη λύτρωση του φινάλε.

Λίγο πριν το οριστικό τέλος όμως, η Adele και η Emma συναντιούνται μετά από καιρό σε μια καφετέρια. Η Adele είναι ακόμα ερωτευμένη με την Emma. H Emma έχει προχωρήσει στη ζωή της αλλά της είναι δύσκολο να αντισταθεί στο κορμί της Adele. Η σχέση τους εξάλλου ήταν ιδιαιτέρως σαρκική. Η Adele όμως έχει εξελιχθεί μέσα από αυτή τη σχέση. Έχει αλλάξει, έχει ωριμάσει. Κουβαλάει ακόμα μέσα της τα σημάδια του έρωτά της με την Emma. Δεν μπορεί να ξεφορτωθεί το μπλε χρώμα από πάνω της. 

Σε ένα επώδυνο roller coster συναισθημάτων, στην παραλίγο επανασύνδεση των κοριτσιών, ο Kechiche ανεβάζει σταδιακά την ένταση μέχρι την προσδοκώμενη έκρηξη που βρίσκει την Adele ζημιωμένη. Μόνη. Το ερμηνευτικό κρεσέντο της Exarchopoulos, το βλέμμα της Lea Seydoux και η αβάσταχτα ειλικρινής ματιά του Kechiche δημιούργησαν με αυτή τη σκηνή την απόλυτη κινηματογραφική εμπειρία της χρονιάς. Να γιατί σήκωσαν και οι τρεις μαζί τον Χρυσό Φοίνικα.

"Play something inspiring" - Spring Breakers, του Harmony Korine

Νέον φώτα, ροζ κουκούλες, όπλα, χρυσά δόντια. Και Britney Spears. Λιτά, λακωνικά και απέριττα. Καλή χρονιά! 

(δεν έχουμε δει "12 Years a Slave" και "Blue Jasmine", να μας συμπαθάτε!)